Maiantème
Maianthemum bifolium
Asparagaceae Liliaceae
Noms en français : Maïanthème à deux feuilles, Petit Muguet.
Descripcioun :Lou maiantème es uno planto pulèu raro au nostre que trachis dins li sòu umide, souto li faiard e li roure ; s'atrovo soulamen dins li relarg de mountagno, e encaro pas d'en pertout. Coume soun noum latin lou dis, l'enflourejado èi pourtado pèr uno cambo ounte s'estacon dos fueio (uno souleto pèr li tijo esterlo). Trachis en coulounìo bonodi soun rizoumo. Douno un fru rouge picouta .
Usanço :Es uno planto empouisounanto, majamen li fru. Emé li fueio, emé retengudo, sarié poussible de n'en faire de tisano pèr lucha contro li mau de garganto en gargarisme o coume espetourant. La planto sarié utilisado, peréu, contro li mau de tèsto e coume tounico pèr li ren.
Port : Erbo
Taio : 8 à 15 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Maianthemum
Famiho : Asparagaceae
Famiho classico : Liliaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Faio
- Blachiero
- Pinèdo umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Maianthemum bifolium (L.) F.W.Schmidt, 1794
Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753